Nadżerka jamy ustnej jest z reguły dolegliwością niegroźną. Większość ludzi doświadcza bolesnych miejsc sporadycznie, a przykre objawy ustępują samoistnie. Nadżerka w jamie ustnej bywa jednak symptomem poważniejszych problemów zdrowotnych. Sprawdź więc jakie są przyczyny powstawania nadżerek jamy ustnej i jak można im zaradzić.
Ważne informacje o nadżerce jamy ustnej:
- Nadżerka jamy ustnej – co to jest?
- Jak wygląda nadżerka w jamie ustnej?
- Przyczyny nadżerki jamy ustnej
- Nadżerka jamy ustnej – domowe sposoby
- Nadżerka jamy ustnej a aparat ortodontyczny
- Leczenie nadżerki jamy ustnej – kiedy zgłosić się do lekarza?
Nadżerka jamy ustnej – co to jest?
Nadżerka jamy ustnej należy do problemów błony śluzowej w szerszym ujęciu. Nadżerki oznaczają uszkodzenie wierzchnich warstw błony śluzowej. To powoduje ból oraz tkliwość naruszonych miejsc. Często nadżerki na języku, podniebieniu i wewnętrznej stronie policzków nazywane są aftami.
W większości przypadków nadżerka w jamie ustnej nie jest groźna dla zdrowia, ale zdecydowanie nieprzyjemna. Pieczenie, szczypanie, pulsujący ból – to symptomy, które utrudniają spożywanie posiłków, szczególnie tych mocno przyprawionych, pikantnych. Codzienna gorąca kawa także traci urok, jeśli we znaki daje się nadżerka jamy ustnej.
Porównaj >> z objawami zapalenia dziąseł
Jak wygląda nadżerka w jamie ustnej?
Nadżerki w jamie ustnej uwidaczniają się jako białawe punkty o przekrwionej otoczce. Obrzęknięte miejsca, szczególnie na krawędzi języka i policzkach, zahaczają i zęby, ocierają się o nie. W istocie nadżerka na języku, ustach i dziąsłach jest stanem zapalnym nabłonka. Jeżeli przerwanie ciągłości błony śluzowej następuje na wszystkich warstwach nabłonka, sięgając aż do tkanki łącznej - wówczas kwalifikuje się to jako owrzodzenie. Zobacz również jak rozróżnić pleśniawki od aft.
Przyczyny nadżerki jamy ustnej
Do najczęstszych przyczyn nadżerki jamy ustnej należą drobne skaleczenia. Mogą powstać w trakcie zbyt mocnego szczotkowania zębów lub podczas jedzenia twardych produktów (chrupiące pieczywo, landrynki itp.). Bezpośrednie uszkodzenia bywają wynikiem dziwnych nerwowych nawyków, np. przygryzanie końcówki długopisu. Takie jednostkowe zdarzenia zazwyczaj nie powodują dużych trudności i nie wymagają specjalistycznego leczenia. Większa uważność podczas codziennej higieny zwykle wystarczy, by o problemie nadżerki w jamie ustnej zapomnieć po tygodniu.
Przyczyną powstawania nadżerek w jamie ustnej może być źle dobrana proteza. Wówczas konieczna jest konsultacja z protetykiem ponieważ w tym przypadku nie może być mowy o nieprawidłowym dopasowaniu. Nieco inaczej jest w przypadku aparatu ortodontycznego, który też może powodować uszkodzenia nabłonka w jamie ustnej. Jednak aparat pozostaje na zębach tylko przez określony czas. Zapoznaj się z naszym poradnikiem >> jak dbać o aparat ortodontyczny
Nawracająca nadżerka na języku, która trwa wiele dni, może być spowodowana anemią i niedoborem witamin B9 i B12. Uszkodzenia błony śluzowej mogą być wywołane wirusami lub zakażeniem bakteryjnym. Do rzadziej spotykanych przyczyn nadżerki jamy ustnej należą:
- choroby pasożytnicze charakterystyczne dla wieku dziecięcego
- celiakia
- cukrzyca
- liszaj płaski Wilsona
- wirus opryszczki
- zakażenie wirusem HIV
- zespół Sjögrena
Jako przyczynę powstawania nadżerek w jamie ustnej należy wskazać zaburzenia układu odporności. Powodem może być niezdrowa dieta uboga w witaminy, przeciążenia organizmu, długotrwały stres i przemęczenie. Stany zapalne błon śluzowych występuje m.in. u osób w trakcie leczenia choroby nowotworowej.
Czasami przyczyną nadżerki w jamie ustnej może być nowa plomba. Jeśli została ukształtowana nieprawidłowo, wypełnienie ubytku jest zbyt duże lub ma ostre krawędzie – wówczas może kaleczyć policzek lub język. Jeżeli to jest przyczyną nawracającej nadżerki - raczej szybko się zorientujemy, ponieważ ból i obrzęk będą pojawiać się w tym samym miejscu. W takiej sytuacji skontaktuj się z periodontologiem.
Nadżerka jamy ustnej – domowe sposoby
Domowe sposoby leczenia nadżerki jamy ustnej sprawdzają się w większości przypadków. Chodzi przede wszystkim o złagodzenie bólu oraz przyspieszenie procesu regeneracji nabłonka. Można stosować ziołowe preparaty o działaniu przeciwzapalnym na bazie szałwii i rumianku. Skuteczny jest też napar z kwiatów lipy i czarnego bzu.
W aptekach dostępne są bez recepty specjalne płukanki do jamy ustnej, które redukują stan zapalny. Można także zastosować preparaty zawierające chlorheksydynę, jak np. spray na dziąsła PerioKIN. Działa przeciwbólowo i przeciwbakteryjnie. Przyspiesza regenerację uszkodzeń i jest łagodny, ponieważ nie zawiera alkoholu. A jeżeli zamiast sprayu bardziej odpowiada Ci forma maści do stosowania miejscowego – wypróbuj żel PerioKIN, który posiada te same właściwości.
Jeśli przyczyną nadżerki jamy ustnej jest nieodpowiednie szczotkowanie zębów – wypróbuj działanie szczoteczki sonicznej. Sprawdza się ona świetnie u osób o wrażliwych dziąsłach, ze skłonnością do stanów zapalnych w jamie ustnej. Brak konieczności tradycyjnego szczotkowania oznacza mniejsze podrażnienia. Fenomenalne działanie fal dźwiękowych, które wywołują wibracje soniczne, skutkuje likwidacją płytki nazębnej nawet w trudno dostępnych miejscach. To redukuje szanse na rozwój drobnoustrojów.
Produkty powiązane
Nadżerka jamy ustnej a aparat ortodontyczny
Jeśli nadżerka jamy ustnej jest bezpośrednio związana z uszkodzeniami spowodowanymi przez aparat ortodontyczny – mamy na to kilka sprawdzonych sposobów. Wsparciem dla delikatnej błony śluzowej jamy ustnej są płyny do płukania, które zawierają naturalne składniki łagodzące podrażnienia. Należy do nich płyn Vitis Orthodontic, który jest wzbogacony o alantoinę i wyciąg z aloesu (aloe vera).
W zapobieganiu stanom zapalnym ważne jest regularne usuwanie patogennych bakterii. Ma to ogromne znaczenie podczas codziennych czynności higienicznych u osób z problemami układu immunologicznego. Polecamy płyn do płukania jamy ustnej Perio Aid. Który został opracowany z myślą o potrzebach użytkowników aparatów ortodontycznych oraz pacjentów zmagających się z innymi schorzeniami, o osłabionej odporności.
Innowacyjnym sposobem, który pomoże złagodzić objawy nadżerki na języku, podniebieniu i policzkach, jest pianka do jamy ustnej Biorepair Peribioma. Witaminy oraz naturalne wyciągi roślinne zawarte w preparacie, działają antybakteryjnie i przeciwutleniająco.
Produkty powiązane
Leczenie nadżerki jamy ustnej – kiedy zgłosić się do lekarza?
Nadżerka jamy ustnej, która nie ustępuje przez kolejne tygodnie mimo stosowania domowych sposobów, lub jeśli uszkodzenia błony śluzowej nawracają – warto zgłosić się do lekarza. Jeśli przyczyną bólu jest postać opryszczkowego zapalenia jamy ustnej – potrzebne będą leki przeciwwirusowe.
Jeśli problem nadżerki ma związek z osłabieniem odporności – lekarz zaleci odpowiednią suplementację kwasu foliowego, witaminy B12, żelaza i innych preparatów witaminowych. W przypadku antybiotykoterapii konieczne jest zastosowanie probiotyków. U pacjentów stosujących glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne i cytostatyki konieczne jest konsultowanie z lekarzem odpowiedniego postępowania, by zapobiegać nadżerkom w jamie ustnej.
Bibliografia:
- A. Benahmend, S. Noor, A. Menzel, A. Gasmi, Oral Aphthous: Pathophysiology, Clinical Aspects and Medical Treatment [w:] Archives of Razi Institute 2021 Nov;30;76(5) (dostęp: 10.07.2023).
- C. Lau, G. Smith, Recurrent aphthous stomatitis: A comprehensive review and recommendations on therapeutic options [w:] Dermatologic therapy 2022 Jun;35(6) (dostęp: 10.07.2023).
- N. Edgar, D. Saleh, R. Miller, Recurrent Aphthous Stomatitis: A Review [w:] The Journal of clinical and aesthetic dermatology 2017 Mar;10(3) (dostęp: 10.07.2023).
