Przodozgryz to jedna z wad zgryzu, która polega na niewłaściwym ustawieniu wobec siebie szczęki i żuchwy. Ortodonci rozróżniają trzy typy wady, a jej leczenie jest uzależnione od kilku warunków. Sprawdź jakie są przyczyny przodozgryzu.
- Co to jest przodozgryz
- Konsekwencje przodozgryzu
- Przyczyny przodozgryzu
- Rodzaje przodozgryzu
- Leczenie przodozgryzu u dziecka
- Leczenie przodozgryzu u dorosłych
Co to jest przodozgryz
Przodozgryzem określamy wadę, w której żuchwa jest zbyt wysunięta do przodu. Przy prawidłowo ukształtowanym zgryzie linia zębów górnych powinna minimalnie nachodzić na linię dolnych zębów.
Przodozgryz (określany przez specjalistów jako wada trzeciej klasy) bywa widoczny na pierwszy rzut oka poprzez wysunięcie dolnej wargi ku przodowi. Ale stopień zaawansowania wady może być też minimalny i wówczas przednie zęby dolne wcale nie wychodzą przed przednie, a wada obejmuje tylko struktury szkieletowe.
Konsekwencje przodozgryzu
Przodozgryz powoduje niepożądane konsekwencje, przede wszystkim poprzez nieprawidłowe odgryzanie i przeżuwanie pokarmów. Nieprawidłowy rozkład sił oddziałujących na zęby podczas spożywania posiłków, oznacza ryzyko:
- nadwrażliwości zębów
- nadmierne ścieranie szkliwa
- nieprawidłowe rozgryzanie jedzenia, a przez to problemy trawienne
>> Sprawdź jak chronić zęby przed demineralizacją
Przodozgryz może powodować również wady w wymowie, seplenienie, nieprawidłowe wymawianie głosek. Istotnym problemem, wynikającym z przodozgryzu, mogą być trudności w utrzymaniu prawidłowej higieny jamy ustnej. To zaś zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy i chorób przyzębia.
Produkty powiązane
U niektórych osób z mocno zaawansowanym przodozgryzem mogą występować bóle szyi i głowy, będące konsekwencją napięć w układzie mięśniowo-szkieletowym. Zdarza się też, że u osób z przodozgryzem dochodzi do zahamowania poprzedniego wzrostu całej szczęki.
Nie bez znaczenia są też estetyczne aspekty przodozgryzu. Wysuniętej brodzie towarzyszy najczęściej charakterystyczny wyraz twarzy i wydłużenie jej owalu. Dla wielu osób stanowi to istotny defekt urody, jest powodem kompleksów i obniżenia poczucia pewności siebie.
Przyczyny przodozgryzu
Przyczyną przodozgryzu jest nierównomierny wzrost żuchwy wobec szczęki. Może to polegać na nadmiernym wzroście żuchwy lub na niedostatecznym wzroście szczęki – oba warunki mają tu swój udział w różnych proporcjach. Gdy przyczyną są czynniki genetyczne, nie mamy na to żadnego wpływu.
Jako przyczynę przodozgryzu wskazuje się układanie niemowlęcia do snu ze zbyt wysuniętą do przodu głową (układanie głowy wysoko, które prowadzi do zgięcia do przodu). Taki układ ciała przyczynia się do odruchowego odchylenia języka ku przodowi, a mięśnie odpowiadające za pracę szczęki i żuchwy są nieprawidłowo obciążone. Do wykształcenia się przodozgryzu może przyczynić się:
- ssanie kciuka
- bruksizm
- używanie smoczka u dziecka powyżej 3. roku życia
- długotrwałe karmienie przez butelkę
Produkty powiązane
Na przodozgryz mogą mieć wpływ urazy doznane w dzieciństwie i zbyt szybko utracone sieczne zęby mleczne (sprawdź kiedy wypadają mleczaki).
Do rzadkich przyczyn przodozgryzu należą także:
- przerost migdałków podniebiennych
- achondroplazja
- rozszczep podniebienia
- zespół Downa
- zespół Crouzona
- zespół Aperta
Rodzaje przodozgryzu
Ortodonci klasyfikują przodozgryz według kilku kryteriów:
- Przodozgryz częściowy – cechuje się powiększoną żuchwą zębodołową w przednim odcinku. To oznacza, że ku przodowi wysunięta jest tylko przednia część łuku zębowego.
- Przodozgryz rzekomy – gdy stwierdza się ograniczenie poprzedniego wzrostu szczęki, co tworzy złudzenie wysunięcia łuku dolnego.
- Przodozgryz całkowity – dolny łuk zębowy jest wysunięty przed górny.
Oprócz powyższych rodzajów przodozgryzu, rozróżniamy jeszcze dwa typy przodożuchwia:
- przodożuchwie morfologiczne – wada znana też pod nazwą progenia, w której dochodzi do nadmiernego rozwoju kości żuchwy względem szczęki;
- przodożuchwie czynnościowe – gdy żuchwa jest rozwinięta prawidłowo, ale jej położenie jest doprzednie.
Leczenie przodozgryzu u dziecka
Przodozgryz należy leczyć przede wszystkim po to, by uchronić zęby przed uszkodzeniami, jakie wywołuje wadliwy zgryz. W przypadku dzieci możliwych jest kilka metod leczenia, a decyduje o tym ortodonta po szczegółowym zapoznaniu się z indywidualnymi cechami pacjenta i stopniem zaawansowania wady.
Przed rozpoczęciem leczenia przodozgryzu, niezbędne jest wykonanie zdjęcia RTG w różnych płaszczyznach i zrobienie odcisku uzębienia. Jedną z metod leczenia jest szlifowanie guzków zębów, które przeszkadzają w prawidłowym ułożeniu żuchwy. U młodych pacjentów z uzębieniem mieszanym (czyli częściowo zęby mleczne, a częściowo stałe) w grę może wchodzić ekstrakcja zębów zatrzymanych.
W przypadku dzieci możliwe jest korygowanie przodozgryzu za pomocą zdejmowanego aparatu i ćwiczeń zaleconych przez ortodontę. Organizm dziecka wciąż się rozwija i wyróżnia się pewną elastycznością. Dlatego ważne jest, by nie zwlekać z wizytą i ortodonty. Dobre rezultaty przynosi także zastosowanie procy podbródkowej – elastycznych pasów zakładanych na głowę, które dzięki odpowiedniemu naprężeniu hamuje doprzedni wzrost żuchwy.
Terapia przodozgryzu pobudza jednocześnie rozwój szczęki. Ruchomy aparat umożliwia przesunięcie górnych zębów ku przodowi. W sytuacji gdy podejmujemy leczenie przodozgryzu u dziecka, warto skonsultować się z logopedą, by ewentualnie zaplanować odpowiednie ćwiczenia prawidłowej wymowy.
Leczenie przodozgryzu u dorosłych
Leczenie przodozgryzu u dorosłych jest możliwe poprzez założenie stałego aparatu ortodontycznego. W rzadkich przypadkach (gdy przyczyną przodozgryzu są warunki genetyczne) leczenie wady może polegać na operacji szczęki.
Pamiętaj, że noszenie aparatu ortodontycznego wymaga bardziej troskliwej higieny jamy ustnej. Sprawdź do czego może Ci się przydać wosk ortodontyczny.
Produkty powiązane
Bibliografia:
- L. Ridder, A. Aleksieva, G. Willems, D. Declerck, M. Llano-Perula, Prevalence of Orthodontic Malocclusions in Healthy Children and Adolescents: A Systematic Review [w:] International Journal of Environmental Research and Public Health 2022 Jun;19(12) (dostęp: 20.12.2023).
- From strictly aesthetics to an integral part of oral health: A brief history of orthodontics through the ages [w:] World Dental Federation 2020 (15/7) (dostęp: 20.12.2023).
- S. Al-Shaqsi, O. Antonyshyn, Five-Segment Mandibular Osteotomy: A Novel Approach to the Correction of Complex Post-Traumatic Mandibular Deformities [w:] The Journal of Craniofacial Surgery 2023 Nov.16 (dostęp: 20.12.2023).
