Suchy zębodół jest powikłaniem, które występuje po ekstrakcji, czyli wyrwaniu zęba. Bezpośrednią przyczyną tego problemu jest brak skrzepu w miejscu po usuniętym zębie. Jakie mogą być przyczyny takiego stanu i w jaki sposób się to objawia? Nie wiesz jak postępować w przypadku suchego zębodołu? Sprawdź w naszym poradniku.
Tego dowiesz się z artykułu:
- Suchy zębodół – co to znaczy?
- Przyczyny suchego zębodołu
- Suchy zębodół a przyjmowane leki
- Objawy suchego zębodołu
- Jak zapobiegać suchemu zębodołowi?
- Opatrunek na suchy zębodół
- Czy suchy zębodół sam się zagoi? Ryzyko zakażenia
- Leczenie suchego zębodołu
Suchy zębodół – co to znaczy?
Suchy zębodół stanowi bolesną komplikację związaną z ekstrakcją zęba. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia tego problemu dotyczy usunięcia zębów trzonowych, ponieważ są one większe i tworzy się po nich bardziej rozległe uszkodzenie w dziąśle i kości zębodołu. Większa rana oznacza trudniejszy i dłuższy proces gojenia.
Ekstrakcja zęba pociąga za sobą przerwanie ciągłości tkanek. Z uszkodzonych w ten sposób naczyń krwionośnych wydostaje się krew i w normalnych warunkach powinien się wówczas stworzyć skrzep. I to właśnie skrzep jest niezwykle ważną częścią procesu gojenia się rany po usuniętym zębie. Suchy zębodół polega na braku skrzepu w miejscu usuniętego zęba. Przyczyną jest niewytworzenie się skrzepu lub jego wypłukanie. Zdarza się to u około 4% pacjentów i częściej zdarza się u osób po czterdziestce.
Przyczyny suchego zębodołu
Przyczyn suchego zębodołu może być kilka. Najczęściej dochodzi do tego z winy pacjenta przez ignorowanie zaleceń lekarza lub z braku świadomości.
Istnieje kilka czynników, które mogą przyczynić się do braku skrzepu lub jego utraty:
- Zbyt duża aktywność – wykonywanie intensywnego wysiłku fizycznego zaraz po ekstrakcji może zakłócić tworzenie skrzepu krwi.
- Palenie papierosów – proces gojenia, w tym także utrzymanie skrzepu krwi, może być zaburzony przez drażniący dym tytoniowy i zawarte w nim substancje smoliste. Oprócz tego zaciąganie się dymem tworzy w jamie ustnej podciśnienie, które może łatwo oderwać skrzep od rany (dotyczy to również papierosów elektronicznych).
- Stosowanie słomki do picia – niekiedy po usunięciu zęba występuje szczękościsk. Trudność w otwieraniu jamy ustnej podpowiada nam czasem rozwiązanie w postaci słomki, która ułatwi picie. Jednak używanie słomki może wywołać nadmierną siłę ssącą, co może spowodować oderwanie się skrzep od rany.
- Wypłukanie skrzepu – może być spowodowane zbyt szybkim przyjmowaniem pokarmów lub napojów po zabiegu, gdy wyciek krwi nie zdążył jeszcze się dobrze związać. Wypłukanie skrzepu bywa wywołane mocnym płukaniem ust i wypluwaniem z dużą siłą zbierającej się śliny.
Osobną kategorią przyczyn suchego zębodołu są odrębne problemy zdrowotne pacjenta i wpływ leków. Niektóre choroby zaburzenia utrudniają gojenie się uszkodzeń. Większe ryzyko suchego zębodołu występuje u pacjentów chorujących na
- cukrzycę
- miażdżycę
- nadciśnienie
- zaburzenia krzepliwości krwi
- wrzodziejące zapalenie dziąseł
- choroby układu odpornościowego
Na podrażnienie rany po ekstrakcji zęba, i tym samym zaburzenie procesu gojenia się rany, mają wpływ spożywane potrawy. Utratę skrzepu mogą wywołać gorące i zimne dania. W tym czasie bezpieczniej będzie zjeść produkty o temperaturze pokojowej lub tylko lekko podgrzane. Negatywny wpływ na stabilność skrzepu mają też dania ostre.
Suchy zębodół a przyjmowane leki
Suchy zębodół może być spowodowany przyjmowaniem leków zwężających naczynia krwionośne i obniżających krzepliwość krwi. Lekarze zwracają uwagę, że istnieje związek pomiędzy ryzykiem suchego zębodołu a przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej. Trudność w wytworzeniu i utrzymaniu się skrzepu mają osoby z niedoborem witamin i składników odżywczych.
Przyczyną suchego zębodołu może być również błąd lekarza. Jeśli w miejscu po ekstrakcji zęba pozostaną jakieś resztki, odłamki zęba, fragmenty korzenia – proces gojenia może być utrudniony.
Objawy suchego zębodołu
Jak zorientować się, że mamy do czynienia z suchym zębodołem? Ból jako symptom to zbyt ogólne określenie, bowiem w ogóle po ekstrakcji naturalne jest odczuwanie bólu. Ten jednak podczas prawidłowego przebiegu gojenia powinien stopniowo ustępować i zwykle po upłynięciu drugiej doby od zabiegu można mówić o poprawie.
Objawem suchego zębodołu jest charakterystyczny ból, opisywany najczęściej jako pulsujący lub rwący, utrzymujący się wciąż po upłynięciu piątej doby. Nie jest on wywoływany dotknięciem uszkodzenia, lecz doskwiera sam z siebie. Towarzyszy temu rozszerzenie bólu w kierunku skroni, oka i ucha. To z powodu promieniowania wzdłuż gałęzi nerwu trójdzielnego.
Objawem suchego zębodołu jest specyficzny zapach z jamy ustnej. Jest on oznaką działalności bakterii w ranie po ekstrakcji zęba (porównaj to z objawami halitozy). Nieobecność skrzepu oznacza brak naturalnej bariery ochronnej i istnieje ryzyko lokalnego zakażenia. U niektórych osób występuje powiększenie węzłów chłonnych na szyi oraz gorączka.
Jak zapobiegać suchemu zębodołowi?
Aby uniknąć nieprzyjemnych powikłań z powodu suchego zębodołu, należy przestrzegać zaleceń specjalisty. Jeśli radzi powstrzymać się od jedzenia i picia przez np. pięć godzin po posiłku – nie ignoruj tego.
Suchemu zębodołowy zapobiegniesz stosując poniższe sugestie:
- unikaj intensywnego wysiłku fizycznego przez kilka dni po ekstrakcji
- zrezygnuj z używania słomki do picia
- nie pal papierosów przez co najmniej kilka dni po ekstrakcji
- unikaj ostrych, gorących i zimnych potraw
- zrezygnuj z alkoholu, który wpływa drażniąco na ranę
- unikaj gorących kąpieli i wizyt w saunie
Dentyści zalecają by do końca dnia, w którym odbyła się procedura usunięcia zęba, zrezygnować z czynności higienicznych. Nawet ostrożne szczotkowanie zębów czy płukanie jamy ustnej grozi utratą skrzepu.
Wielu specjalistów przepisuje pacjentom po ekstrakcji zęba antybiotyki. Ten rodzaj profilaktyki redukuje ryzyko zakażenia. Chcąc zmniejszać ryzyko infekcji w jamie ustnej można stosować preparaty zawierające chlorheksydynę, która działa bakteriobójczo i bakteriostatycznie. To oczywiście jest zalecane w odpowiednim odstępie od zabiegu. Stosowanie preparatów z chlorheksydyną najlepiej skonsultować uprzednio ze stomatologiem.
Produkty powiązane
Opatrunek na suchy zębodół
Jednym ze sposobów zapobiegania powikłaniom po ekstrakcji zęba, jest tzw. opatrunek na suchy zębodół. Stomatolog widząc specyfikę rany, może zastosować jako środek zapobiegawczy gąbkę hemostatyczną. Jest to żelowa struktura, którą lekarz umieszcza w zębodole. Właściwości gąbki hemostatycznej zabezpieczają ranę i przyspieszają regenerację tkanek, zaś ona sama ulega w kolejnych dniach samoistnemu rozpuszczeniu.
Sprawdź także >> jaki efekt daje higienizacja zębów?
Czy suchy zębodół sam się zagoi? Ryzyko zakażenia
Zastanawiasz się czy suchy zębodół sam się zagoi? Nie warto czekać i ryzykować zakażenia, bowiem brak leczenia może doprowadzić do powstania ropnia. Postępujący proces zapalny prowadzi do obumierania tkanek, a działalność bakterii rozprzestrzenia się w jamie ustnej. Może to doprowadzić nawet do bardzo groźnego zapalenia kości. Wówczas niezbędna jest hospitalizacja.
Produkty powiązane
Leczenie suchego zębodołu
Podjęcie leczenia suchego zębodołu pozwala zapobiec dalszym powikłaniom i uśmierzyć ból. Jeśli obawiasz się, że doszło u Ciebie do utraty skrzepu po ekstrakcji zęba, jak najszybciej skonsultuj się ze stomatologiem. Suchy zębodół bywa niezwykle dokuczliwy, a jego leczenie jest możliwe tylko w gabinecie stomatologicznym.
Leczenie suchego zębodołu lekarz rozpoczyna od oczyszczenia i przepłukania rany. W miejscu uszkodzenia umieszczany jest preparat przeciwzapalny i przeciwbólowy, który przynosi ulgę i działa antyseptycznie. Środek ten ma postać malutkich tabletek, które lekarz umieszcza w zębodole. Aktywna substancja uwalnia się stopniowo, zmniejsza obrzęk i redukuje stan zapalny. W leczeniu suchego zębodołu stosuje się niekiedy ozonoterapię lub laseroterapię. Obie te metody przyspieszają gojenie się ran.
Bibliografia:
- V. Rakhshan, Common risk factors of dry socket (alveolitis osteitis) following dental extraction: A brief narrative review [w:] Journal of Stomatology, Oral and Maxillofacial Surgery 2018 Nov;119(5) (6.11.2023).
- B. Daly, M. Sharif, K. Jones, H. Worthington, A. Beattie, Local interventions for the management of alveolar osteitis (dry socket) [w:] The Cochrane Database of Systematic Reviews 2022 Sep 26;9(9) (6.11.2023).
- M. Taberner-Vallverdu, M. Sánchez-Garcés, C. Gay-Escoda, Efficacy of different methods used for dry socket prevention and risk factor analysis: A systematic review [w:] Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2017 Nov 1;22 (6):e750-8 (6.11.2023).
- A. Haraji, V. Rakhshan, Single-dose intra-alveolar chlorhexidine gel application, easier surgeries, and younger ages are associated with reduced dry socket risk [w:] Journal of Oral and Maxillfacial Surgery (6.11.2023).
