Zatoki szczękowe to przestrzenie położone symetrycznie - po obu stronach nosa. Schorzenia, które występują w tym obszarze, mogą być spowodowane między innymi stanem zębów. Co warto wiedzieć o zatokach szczękowych? Jak odróżnić objawy zatoki szczękowej od problemów stomatologicznych? Wyjaśniamy!
Zatoki szczękowe i ich schorzenia:
- Zatoki szczękowe – gdzie są?
- Zatoka szczękowa – jakie pełni funkcje?
- Zapalenie zatoki szczękowej a zęby
- Zębopochodne zapalenie zatok szczękowych
- Zapalenie zatok szczękowych z powodu chorób przyzębia
- Zapalenie zatok szczękowych - objawy
- Oczyszczanie zatok szczękowych
- Powikłania przy zapaleniu zatok szczękowych
- Jak zapobiegać zapaleniu zatok szczękowych?
Zatoki szczękowe – gdzie są?
Zatoki szczękowe, jak nietrudno się domyślić, znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie szczęki. Są to puste przestrzenie (nazywane pneumatycznymi) zlokalizowane między oczodołami a zębami górnymi. W literaturze fachowej spotkamy się z terminem określającym to miejsce jako „jama Highmora”. Zatoki szczękowe od wewnątrz pokrywa błona śluzowa.
Zatoka szczękowa – jakie pełni funkcje?
Funkcją zatok szczękowych, podobnie jak wszystkich pozostałych zatok, jest nawilżanie wdychanego przez nos powietrza i ogrzewanie go. Ten obszar wypełniony powietrzem pośród kości czaszki, pełni też ważną funkcję ochronną dla mózgoczaszki i oczodołów. Stabilizuje temperaturę, zwiększa wytrzymałość twarzoczaszki i chroni przed skutkami urazów.
Zapalenie zatoki szczękowej a zęby
Zapalenie zatoki szczękowej jest jednym z najczęstszych schorzeń występujących w tym obszarze. Związek z tym mogą mieć:
- infekcje bakterie i wirusowe
- zakażenia grzybicze
- alergie
- warunki środowiskowe (zanieczyszczenia powietrza, kontakt z dymem lub szkodliwymi wyziewami)
Objawy zatok szczękowych dotyczą głównie układu oddechowego. Błony śluzowe reagują poprzez zwiększoną produkcję wydzielin (śluzu), a to powoduje utrudnienia w oddychaniu. Mamy z tym do czynienia np. podczas grypy lub podobnych infekcji. Jednak trzeba pamiętać, że zapalenie zatok szczękowych może mieć bezpośredni związek z higieną jamy ustnej. Mówimy wówczas o zębopochodnym zapaleniu zatok szczękowych.
Produkty powiązane
Zdrowie zębów ma znaczący wpływ na rozwój zapalenia zatoki szczękowej. Górne zęby trzonowe i przedtrzonowe są położone blisko zatok szczękowych. Korzenie zębów sięgają niekiedy aż do styku z dnem zatoki szczękowej. Dlatego łatwo dochodzi do rozprzestrzeniania się stanów zapalnych w tym rejonie.
Zębopochodne zapalenie zatok szczękowych
Zębopochodne zapalenie zatok szczękowych najczęściej jest wynikiem nieleczonej próchnicy, która prowadzi do zapalenia miazgi. Procesy patologiczne przenikają do wnętrza zęba i mogą wywołać ropień. W ten sposób bakterie łatwo przedostają się do zatoki szczękowej.
Zapalenie zatok szczękowych z powodu chorób przyzębia
Choroby przyzębia także bywają źródłem schorzeń dla zatok szczękowych. Stan zapalny obejmujący dziąsła i kości wywoływany jest przez bakterie namnażające się w jamie ustnej, przy niedostatecznej higienie.
Produkty powiązane
Zapalenie zatok szczękowych w związku ze stanem zębów, choć w bardzo rzadkich przypadkach, może mieć związek z powikłaniami podczas leczenia kanałowego. Istnieje też niewielkie ryzyko powstania ustno-zatokowej przetoki jako komplikacji po wyrwaniu zęba.
Nieliczne przypadki zapalenia zatoki szczękowej opisują źródła medyczne w kontekście implantów zębowych. Gdy implant jest umieszczany w górnym łuku zębowym i jest blisko zatoki, może powodować problemy, jeśli procedura nie zostanie prawidłowo przeprowadzona. Błąd medyczny podczas wszczepienia może uszkodzić dno zatoki, co także prowadzi do zapalenie zatoki szczękowej.
Zapalenie zatok szczękowych - objawy
Objawy zapalenia zatoki szczękowej wywołanej infekcją wirusową, to typowe symptomy przeziębienia. Zatkany nos i katar są reakcją błon śluzowych. Często występuje przy tym gorączka, utrata węchu i smaku.
Domowe sposoby na zapalenie zatok szczękowych mogą w pewnym stopniu przynieść ulgę. Inhalacje z naparu rumianku i ciepłe okłady mogą udrożnić górne drogi oddechowe i ułatwić pozbycie się nadmiaru wydzieliny.
Zębopochodne zapalenie zatoki szczękowej to stan wynikający z problemów stomatologicznych: próchnicy, infekcji korzeni zębów lub tkanek przyzębia. W tym przypadku objawy różnią się od tych związanych z typowym zapaleniem zatok. Zwróć uwagę na charakterystyczne objawy zapalenia zatok od zęba:
- ból w okolicy szczęki i górnych zębów (może się nasilać przy gryzieniu lub dotykaniu)
- jednostronny ból twarzy
- obrzęk na policzku lub pod okiem (po stronie dotkniętej zapaleniem zatoki)
- nieprzyjemny zapach z ust, spowodowany infekcją bakteryjną
- nasilenie objawów bólowych w pozycji leżącej lub przy pochylaniu (często opisywany przez pacjentów jako ból promieniujący)
- ropień i stany zapalne mogą powodować gorączkę
Z powyższymi objawami zapalenia zatok od zęba należy niezwłocznie zgłosić się do dentysty. Leczenie jest niezbędne ponieważ infekcja nie mija samoistnie. Zlekceważenie tego zjawiska oznacza rozwój stanów zapalnych zatoki szczękowej, co grozi poważnymi powikłaniami zdrowotnymi. Najczęściej specjalista podejmuje się leczenia endodontycznego lub decyduje o ekstrakcji zęba. Infekcje bakteryjne wymagają zastosowania antybiotyków.
Produkty powiązane
Oczyszczanie zatok szczękowych
Pacjent zgłaszający się z objawami zapalenia zatok szczękowych jest poddawany szczegółowej diagnostyce, by ustalić przyczynę schorzenia. Oczyszczanie zatok szczękowych jest jedną z metod leczenia, która pozwala usunąć zalegające wydzieliny. Tę procedurę wykonuje laryngolog.
Powikłania przy zapaleniu zatok szczękowych
Leczenie zapalenia zatok szczękowych to nie tylko ulga w dolegliwościach bólowych. Trzeba mieć na uwadze, że brak leczenia infekcji zatok (zarówno zębopochodnych, jak i innych) może wywołać groźne powikłania. Utrzymujące się zakażenie może się łatwo rozprzestrzenić do sąsiadujących bezpośrednio oczodołów. Ryzyko powikłań podczas zapalenia zatok szczękowych obejmuje także:
- infekcje zatok czołowych i mózgu
- stan zapalny kości i szpiku kostnego
- zapalenie opon mózgowych
Jak zapobiegać zapaleniu zatok szczękowych?
Czy zapaleniu zatok szczękowych można zapobiegać? Gdy mówimy o infekcjach wirusowych typowych dla sezonu jesienno-zimowego, to warto skupić się na ogólnym stanie zdrowia, profilaktyce i wzmocnieniu odporności.
Natomiast zapobieganie zębopochodnym zapaleniom zatok szczękowych opiera się przede wszystkim na prawidłowej higienie jamy ustnej. Systematyczne szczotkowanie zębów rano i wieczorem to jedyny sposób na usunięcie płytki nazębnej, która jest źródłem próchnicy i stanów zapalnych. Możemy to zrobić lepiej dzięki tym sposobom:
1. Wybierz szczoteczkę soniczną
Wprowadzając do swoich nawyków szczoteczkę soniczną, osiągamy wyższy poziom higieny zębów. Skuteczność usuwania wszelkich osadów z pomocą nowoczesnego urządzenia jest o wiele lepsza!
Produkty powiązane
2. Stosuj pastę do zębów z fluorem
Codzienne stosowanie dobrej jakości pasty do zębów z fluorem przynosi wiele korzyści dla zdrowia zębów. Takie preparaty mają działanie bakteriobójcze. Piana powstająca podczas mycia zębów zmiękcza płytkę nazębną i ułatwia jej usunięcie. Fluor ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia szkliwa.
3. Używaj nici dentystycznej
Dentyści obserwują skłonność do powstawania ubytków w przestrzeniach międzyzębowych. To miejsca, do których trudno dotrzeć włosiem szczoteczki. Chcąc zadbać w pełni o czystość zębów należy używać nici dentystycznej, która pozwala usunąć resztki jedzenia i osady.
4. Stosuj płyn do płukania jamy ustnej
Preparaty wieńczące codzienny rytuał mycia zębów stanowią idealne domknięcie higieny. Płyny do płukania jamy ustnej to świetna profilaktyka chorób przyzębia. Antyseptyczne działanie preparatów odświeża oddech na długo i chroni przed kamieniem nazębnym.
5. Regularnie odwiedzaj dentystę
Kontrola stanu zębów w gabinecie stomatologicznym powinna być przeprowadzana nawet przy braku niepokojących sygnałów. Nie warto czekać aż kłopoty z zębami dadzą o sobie znać w bolesny sposób, dlatego odwiedzaj swojego dentystę co pół roku. Wcześnie rozpoznanej próchnicy czy uszkodzeniu szkliwa łatwo zaradzić i zapobiec dalszemu rozwojowi problemów.
Produkty powiązane
Bibliografia:
- R. Little, C. Long, T. Loehrl, D. Poetker, Odontogenic sinusitis: A review of the current literature [w:] Laryngoscope Investigative Otolaryngology 2018 Apr; 3(2) (dostęp: 15.11.2024).
- P. Mehra, D. Jeong, Maxillary sinusitis of odontogenic origin [w:] Current Infectious Disease Reports 2008 May;10(3) (dostęp: 15.11.2024).
- I. Brook, Sinusitis of odontogenic origin [w:] American Academy of Otolaryngology 2006 Sep;135(3) (dostęp: 15.11.2024).
- Y. Safi, H. Mortazavi, A. Sadeghian, P. Hazrati, Accidental displacement of a dental implant into the nasal cavity: Report of a rare case [w:] Clinical Case Reports 2022 Nov; 10(11) (dostęp: 15.11.2024).
