Złamanie żuchwy - objawy, leczenie

Żuchwa łączy ze sobą kości skroniowe. Co ciekawe, jest to jedyna ruchoma kość ludzkiej czaszki, a przy tym jej największa i najmocniejsza kość. Dzięki temu, jest w bardzo wysokim stopniu odporna na urazy - ale przez jej anatomiczne ułożenie - jest na nie wyjątkowo narażona. Złamanie żuchwy może stanowić niebezpieczeństwo dla ogólnego zdrowia organizmu, ponieważ kość ta położona jest blisko mózgu. W tym artykule poznasz więcej informacji na temat złamania żuchwy: poznasz objawy złamania, sposoby leczenia. Sprawdź i dowiedz się więcej.

O tym przeczytasz w tym artykule:

• Kiedy żuchwa może ulec złamaniu?
• Objawy złamania żuchwy
• Diagnoza złamania żuchwy
• Sposoby leczenia złamania żuchwy
• Czy złamanie żuchwy może być zagrożeniem dla zdrowia? 

Kiedy żuchwa może ulec złamaniu?

Złamanie żuchwy nie należy do pospolitych złamań. Zdarza się o wiele rzadziej niż np. złamanie ręki lub nogi. Zazwyczaj dochodzi do niego na skutek:

• Bójek lub pobicia.
• Silnego uderzenia w trakcie uprawiania sportu kontaktowego, takiego jak sztuki walki lub rugby czy hokeja.
• Upadku, szczególnie z wysokości. Do złamania żuchwy u dzieci najczęściej dochodzi właśnie po upadku z wysokości w trakcie zabawy.
• Wypadku komunikacyjnego. Złamanie żuchwy często występuje u osób, które przeszły wypadek samochodowy lub upadek z motocyklu, roweru: twarz i czaszka są szczególnie narażone na urazy, gdy poszkodowany nie ma na głowie kasku. 

Rzadko, ale zdarza się również, że do złamania żuchwy dochodzi w trakcie chirurgicznego zabiegu ekstrakcji ósemek (trzecich zębów trzonowych).

Objawy złamania żuchwy

Jeśli do uszkodzenia doszło na skutek bójki lub nieszczęśliwego wypadku, po których nie zostało przeprowadzone badanie lekarskie, dana osoba może nie zdawać sobie sprawy, że jej żuchwa uległa złamaniu. Warto więc wiedzieć, że o uszkodzeniu żuchwy świadczą takie objawy jak:

• widoczne zniekształcenie żuchwy: może być ona np. znacznie przesunięta w jedną ze stron,
• obrzęk i opuchlizna,
• ból i trudności z przełykaniem śliny,
• ból i trudności z jedzeniem i piciem,
• problemy z oddychaniem,
• trudności z otwieraniem i zamykaniem ust,
• utrudnione poruszanie żuchwą. 

Jeśli żuchwa została złamana z obu stron to charakterystyczny dla takiego stanu rzeczy jest problem z utrzymaniem języka, który to wtedy nie ma prawidłowego oparcia: może to zagrażać życiu, ponieważ język może zablokować drogi oddechowe. Dodatkowo, jeśli w trakcie urazu doszło do uszkodzenia nerwu, może wystąpić uczucie mrowienia warg.

Diagnoza złamania żuchwy

Jeśli występują u Ciebie powyższe objawy to w celu jak najszybszego rozpoznania i diagnozy powinieneś udać się do lekarza. Jeżeli po wypadku występują problemy z oddychaniem, a ślina i śluz zbiera się w ustach to powinno się jak najszybciej wezwać pomoc medyczną, a osoba poszkodowana powinna zostać usadzona w pozycji pochylonej do przodu.

Pacjenci z podejrzeniem złamania żuchwy diagnozowani są poprzez badania rentgenowskie. Zdarza się, że niezbędna jest również tomografia komputerowa lub inne badania specjalistyczne. W celu sprawdzenia, czy złamanie wystąpiło, lekarz pierwszego kontaktu może wykonać test nagryzania łopatki laryngologicznej, jednak nie jest to badanie, po którym powinno się zaprzestać dalszej diagnozy.

Sposoby leczenia złamania żuchwy

Leczenie złamania żuchwy dąży do tego, by przywrócić ciągłość kości: kolejny cel leczenia to przywrócenie utraconych funkcji żuchwy.

Podstawową reakcją po złamaniu jest unieruchomienie żuchwy, ponieważ przyspiesza to zrost. Nie należy tego jednak pod żadnym pozorem robić na własną rękę! Unieruchomienie każdej kości w nieprawidłowym położeniu może skutkować niepoprawnym zrośnięciem się, co niesie ze sobą szereg konsekwencji.

Po unieruchomieniu lekarz może zdecydować się na poniższe sposoby leczenia:

1. Leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne w przypadku złamania żuchwy to zabieg rekonstrukcji kości, który polega na ich zespoleniu. Operacja składa się z wszczepiania przez chirurga elementów implantacyjnych: metalowych mikropłytek, które są biologicznie obojętne dla organizmu ludzkiego. Płytki śrubami przymocowuje się do kości w taki sposób, by zespalały one ze sobą ich odłamy. Po operacji chirurg zszywa ranę, a po około dwóch tygodniach usuwa szwy. Całkowite zrośnięcie się żuchwy może trwać do ośmiu tygodni.

2. Leczenie chirurgiczno-ortopedyczne. 

Leczenie ortopedyczne zazwyczaj stosuje się jako wsparcie po wykonaniu zabiegu chirurgicznego. Polega ono zazwyczaj na użyciu drucianych ligatur ortodontycznych i przymocowaniu do zębów metalowych szyn. Czasami lekarz może zdecydować się również na założenie aparatu Gunninga.

Niestety, ale leczenie złamań żuchwy jest długotrwałe i uciążliwe dla pacjenta.

Czy złamanie żuchwy może być zagrożeniem dla zdrowia? 

Złamana żuchwa może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia, jeśli na skutek złamania występują silne trudności z oddychaniem. Zazwyczaj zdarza się tak gdy dojdzie do wspomnianego już przez nas złamania obustronnego, gdy język nie ma właściwego oparcia i może zablokować drożność dróg oddechowych. Złamanie żuchwy jest szczególnie niebezpieczne, gdy osoba poszkodowana straciła przytomność: wtedy może dojść nie tylko do problemów z oddychaniem, ale również do zakrztuszenia się własną śliną, śluzem lub krwią.

Należy pamiętać, że każde złamanie wymaga interwencji specjalisty - w przeciwnym wypadku może dojść do powikłań. Powikłania po złamaniu żuchwy szczególnie groźne są w przypadku dzieci: nieleczone złamanie może prowadzić do zaburzeń rozwoju kości twarzy, które mogą być nie tylko nieestetyczne, ale mogą również powodować zaburzenia mowy i trudności w jedzeniu i piciu.
 

Bibliografia:

https://www.dr-gajda.pl/zlamana-zuchwa/

https://artodonto.com.pl/zlamana-z%CC%87uchwa/

R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, Anatomia kliniczna głowy i szyi, Wyd. PZWL, 2008

M. Kulesa-Mrowiecka (red.), Dysfunkcje czaszkowo-żuchwowe, Wyd. PZWL, 2022