Kamica ślinianek to jedno ze schorzeń występujących w obrębie jamy ustnej, w dokładnie – gruczołów odpowiedzialnych za produkcję śliny. To z kolei ma wiele wspólnego ze zdrowiem zębów i błon śluzowych. Z naszego poradnika dowiesz się jakie są przyczyny kamicy ślinianek i sposoby leczenia.
Z poradnika dowiesz się:
Na czym polega kamica ślinianek?
Kamica ślinianek jest chorobą, która polega na gromadzeniu się złogów na gruczołach, których praca polega na wytwarzaniu śliny. Rola śliny w jest bardzo istotna, nie tylko dla zdrowia jamy ustnej, ale również dla układu pokarmowego i odporności organizmu. Kamica ślinianek powoduje zaburzenia w wydzielaniu śliny.
Czym właściwie są owe kamienie na śliniankach? W literaturze fachowej określa się je mianem sjalolitów. To złuszczone komórki nabłonka i skupiska mikroorganizmów, obecnych w jamie ustnej, wokół których krystalizują warstwowo fosforany i węglany wapnia. To są właśnie twory w postaci biało-żółtych złogów, diagnozowane jako kamienie na śliniankach. Zwykle osiągają one kilka milimetrów, ale znane są przypadki nawet dwucentymetrowych kamieni ślinianek.
Kamica ślinianek może mieć postać pojedynczej formacji lub większej ilości rozsianych złogów. Organizm człowieka wyposażony jest w trzy rodzaje ślinianek, które dzielimy ze względu na ich umiejscowienie:
- ślinianki przyuszne
- ślinianki podżuchwowe
- ślinianki podjęzykowe
Małe gruczoły ślinowe zlokalizowane są także w błonie śluzowej gardła i całej jamie ustnej. Kamica ślinianek w ponad 80% przypadków dotyka ślinianek podżuchwowych (a dokładnie – jej przewodów) i tylko z jednej strony. Konsekwencją powstania złogów na gruczołach ślinowych są zaburzenia w przepływie śliny. Dolegliwość ta nazywana jest kolką ślinową.
Objawy kamicy ślinianek
Objawami kamicy ślinianek są:
- silny ból, wzrastający przy przeżuwaniu i przełykaniu
- infekcji jamy ustnej
- obrzęk
- suchość w ustach
- podwyższona temperatura ciała
- zaczerwienienie tkanek w jamie ustnej
Jeśli kamica ślinianek prowadzi do wtórnego zakażenia bakteryjnego, to pobliskie węzły chłonne bywają powiększone i pojawia się ropna wydzielina. Może być to mylnie utożsamiane z ropniem zęba.
Przyczyna kamicy ślinianek
Przyczyny kamicy ślinianek są dość złożone i nie do końca jasne. Zauważono, że najczęściej chorują na nią mężczyźni po 40. roku życia. Powodem tworzenia się złogów na gruczołach ślinowych są:
- zbyt niskie spożycie płynów
- pokarmy o wysokiej zawartości fosforanów i węglanów wapnia
- zwiększone stężenie surowicy wapnia
Czasami przyczyną kamicy ślinianek są predyspozycje wynikające z budowy gruczołów – zwężone lub zdwojone przewody odprowadzające, które zwiększają ryzyko zastojów. Kamica ślinianek może być spowodowana urazem gruczołu (który może wywołać powikłania w jego pracy i drożności).
Stosowanie niektórych leków (m.in. przeciwhistaminowych) wiąże się ze skutkiem ubocznym w postaci kamicy ślinianek Problem ten występuje u osób cierpiących na zespół Sjögrena – schorzenie autoimmunologiczne.
Kamica ślinianek może wynikać z zaburzeń składu śliny. Czynniki zwiększające ryzyko choroby to:
- zbyt duża gęstość śliny
- zaburzenia metaboliczne wywołujące wyższe stężenie wapnia
- nieprawidłowe śliny pH wynikające z infekcji
Na odrębne omówienie zasługuje fakt, że istnieje związek między skłonnością do kamicy ślinianek i higieną jamy ustnej. Większe ryzyko tej dolegliwości występuje u osób z chorobami dziąseł i stanami zapalnymi w jamie ustnej.
Produkty powiązane
Kamica ślinianek a higiena jamy ustnej
Osoby ze skłonnością do kamicy ślinianek powinny z dużą starannością dbać o higienę jamy ustnej. Jako że proces mineralizacji złogów rozpoczyna się od konglomeratów bakterii – warto stosować antybakteryjny płyn do płukania jamy ustnej. Takie preparaty skutecznie redukują drobnoustroje i zwiększają ochronę przeciwpróchniczą.
Stosowanie płynów do płukania jamy ustnej u osób z podwyższonym ryzykiem rozwoju kamicy ślinianek, korzystnie wpływa jako profilaktyka. Aktywne składniki zawarte w preparatach do higieny jamy ustnej, pobudzają wydzielanie i przepływ śliny.
Produkty powiązane
Dokładne usuwanie płytki nazębnej podczas codziennej pielęgnacji zębów zmniejsza szanse na tworzenie się złogów. Dlatego specjaliści zalecają stosowanie szczoteczki sonicznej. Ten najnowocześniejszy rodzaj urządzeń do mycia zębów niesie szerokie korzyści dla zdrowia całej jamy ustnej.
Produkty powiązane
Kamica ślinianek – do kogo się zgłosić?
Zdarza się, że z objawami kamicy ślinianek pacjenci zgłaszają się do dentysty. Niektóre z objawów tego schorzenia mogą przypominać problemy właśnie związane z zębami. Specjalistą właściwym dla diagnozowania i leczenia kamicy ślinianek jest otolaryngolog. Jeśli dentysta zweryfikuje, że za Twoje dolegliwości odpowiada kamica ślinianek – skieruje Cię do właściwego specjalisty. Jeśli konkretny przypadek kamicy ślinianek wymaga bardziej inwazyjnego działania – leczenie przeprowadza chirurg szczękowo-twarzowy.
Diagnostyka kamicy ślinianek
Zdiagnozowanie kamicy ślinianek zaczyna się od badania jamy ustnej, podczas którego lekarz sprawdza stan tkanek i wydzielanie śliny. Jeśli zachodzi podejrzenie, że na gruczołach znajdują się złogi, potrzebne będzie przeprowadzenie:
- RTG jamy ustnej
- USG
Specjalistycznym badaniem, które pozwala na ocenę pracy gruczołów ślinowych, jest sialogram. Wykonywane jest przy użyciu kontrastu i umożliwia obserwację drożności przewodów odprowadzających ślinę.
W rzadkich, skomplikowanych przypadkach kamicy ślinianek może być wymagany rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa.
Leczenie kamicy ślinianek
Leczenie kamicy ślinianek, jeśli złogi są niewielkie, polega na pobudzaniu pracy gruczołów i stymulacji przepływu śliny. Pomaga w tym ssanie kwaśnych produktów (np. owoców, cukierków itp.). Jeżeli problem występuje wraz ze stanem zapalnym jamy ustnej, stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne i środki przeciwbólowe.
W leczeniu kamicy ślinianek może pomóc masowanie stref dotkniętych złogami. Możliwe jest w ten sposób wyprowadzenie kamieni z przewodu ślinowego. Jeśli powyższe metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów – przeprowadza się usunięcie kamieni ślinianek za pomocą ultradźwięków. Polega to na rozbiciu złogów na mniejsze cząstki, które samoistnie są wydalane. Usuwanie kamieni ślinianek wykonuje się też metodą endoskopową lub poprzez chirurgiczne usunięcie.
Lekceważenie objawów kamicy ślinianek, przy postępującym braku drożności, może doprowadzić do powikłań w postaci ostrego zapalenia ślinianek, które wymaga zastosowania antybiotyków.
Zapobieganie kamicy ślinianek
Zapobieganie kamicy ślinianek to przede wszystkim dbałość o optymalne nawodnienie organizmu. Przy nawracających problemach należy skonsultować się z lekarzem, by znaleźć możliwe przyczyny, czyli np. zaburzenia gospodarki wapniowej.
Bardzo ważna w profilaktyce kamicy ślinianek jest także staranna higiena jamy ustnej, ze szczególnym uwzględnieniem działań antybakteryjnych.
|
>> Sprawdź ranking antybakteryjnych past do zębów
|
W naszym sklepie znajdzie duży wybór produktów najwyższej jakości. Sprawdź naszą ofertę:
>> Płyny do płukania jamy ustnej
Bibliografia:
- S. Kraaij, K. Karagozoglu, T. Forouzanfar, E. Veerman, H. Brand, Salivary stones: symptoms, aetiology, biochemical composition and treatment [w:] British Dental Journal 2014 Dec. 5;217(11) (dostęp: 7.06.2024).
- I. Rzymska-Grala, Z. Stopa, B. Grala, M. Gołębiowski i inni, Salivary gland calculi – contemporary methods of imaging [w:] Polish Journal o f Radiology 2010 Jul;75(3) (dostęp: 7.06.2024).
- J. Hammett, C. Walker, Sialolithiasis [w:] National Library of Medicine StatPearls Publishing (dostęp: 7.06.2024).
- M. Dunkin, Salivary Gland Stones [w:] Web MD 2022/Apr. (dostęp: 7.06.2024).
